เทศบาลเมืองลพบุรีเทศบาลเมืองลพบุรีเทศบาลเมืองลพบุรี จันทร์ - ศุกร์ 08:30-16:30 036 411 047 จันทร์ - ศุกร์ 08:30-16:30 036 411 047
saraban@lopburicity.go.th

วัดพระศรีรัตนมหาธาตุ

                   อยู่ตรงข้ามสถานีรถไฟลพบุรี สร้างในสมัยใดไม่ปรากฏหลักฐานแน่ชัด ในบริเวณวัด มีศาลาเปลื้องเครื่อง ใช้เป็นที่สำหรับพระเจ้าแผ่นดินปลื้องเครื่องทรงก่อนที่จะเข้าพิธีทางศาสนาในพระวิหารหรือพระอุโบสถ  ปัจจุบันศาลาเปลื้องเครื่องคงเหลือเพียงเสาเอียงเอนเท่านั้น ส่วนอื่นเป็นซากปรักหักพังไปหมดแล้ว ถัดจากศาลาเปลื้องเครื่องเป็นวิหารขนาดใหญ่  ประตูทำเป็นเหลี่ยมแบบไทย หน้าต่างเจาะช่องแบบโกธิคของฝรั่งเศสภายในสร้างฐานชุกชี  ทางใต้ของวิหารหลวงเป็นพระอุโบสถขนาดย่อม  ประตูหน้าต่างเป็นแบบฝรั่งเศสทั้งหมด  ห่างไปทางทิศตะวันตกของวิหารหลวงเป็นพระปรางค์องค์ใหญ่สูงที่สุดในจังหวัดลพบุรี สร้างเป็นพุทธเจดีย์ องค์ปรางค์ก่อด้วยศิลาแลงโบกปูนมีเครื่องประดับลวดลายเป็นพระพุทธรูปและพุทธประวัติที่มีลายปูนปั้น  หน้าบันพระปรางค์แสดงถึงอิทธิพลของพุทธศาสนานิกายมหายาน  และซุ้มโคปุระของปรางค์องค์ใหญ่เป็นศิลปะละโว้  มีลายปูนปั้นที่ถือว่างดงามมาก  สันนิษฐานว่าคงสร้างในสมัยขอมเรืองอำนาจ แต่ได้รับการซ่อมแซมในมัยสมเด็จพระนเรศวร  สมเด็จพระมหาจักรพรรดิ  และสมเด็จพระนารายณ์มหาราช  ลวดลายจึงปะปนกันหลายสมัย  ปรางค์องค์นี้เดิมบรรจุพระพุทธรูปไว้เป็นจำนวนมาก  ที่ขึ้นชื่อในวงการพระเครื่องสมัยลพบุรี ได้แก่  พระหูยาน  ซึ่งเคยมีการขุดพบเป็นจำนวนมาก

                        สิ่งที่น่าสนใจมาก คือ ปรางค์รายทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือที่มุมกลีบมะเฟืองทุกมุมปั้น  เป็นรูปเทพพนมหันออกรอบทิศ  พระพักตร์เป็นสี่เหลี่ยมพระขนงต่อกัน  ลักษณะเป็นศิลปะแบบอู่ออก  ชฎาเป็นทรงสามเหลี่ยมมีรัศมีออกไปโดยรอบ  เป็นศิลปะที่มีความงามแปลกตาหาชมได้ยาก